طب گیاهی حکمت | مجله سلامتی و فروشگاه دارو گیاهی
یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های زوجین، داشتن فرزند است و حتی بسیاری از افراد با هدف فرزندآوری تصمیم به تشکیل زندگی مشترک می‌گیرند. امروزه مشکل نازایی در جهان گسترش زیادی پیدا کرده، به‌طوری‌که بین ۸ الی ۱۲ ٪ از زوجین دارای مشکل ناباروری هستند؛ البته اغلب این موارد قابل‌درمان هستند. نازایی و یا ناباروری هنگامی اتفاق می‌افتد که یک زوج بعد از گذشت یک سال از ازدواجشان و داشتن روابط جنسی منظم، بدون استفاده از روش‌های جلوگیری، قادر به باروری نباشند. این مشکل ممکن است به‌این‌علت باشد که یکی از زوجین نازاست یا اینکه خانم قادر نیست جنین را تا اتمام بارداری حمل کند. پس از تأییدشدن مشکل ناباروری، لازم است برای پیداکردن علت اصلی و درمان به متخصص زنان و نازایی و یا متخصص طب سنتی در این زمینه مراجعه کنید. پس از تحت درمان قرارگرفتن، زن و مرد مورد بررسی قرار می‌گیرند تا علت مشخص شود.
علائم نازایی
علائم ناباروری در زن و مرد متفاوت است که شایع‌ترین آنها شامل موارد زیر می‌باشد:
- قاعدگی نامنظم: طول متوسط چرخه قاعدگی ۲۸ روز است. جابه‌جایی چندروزه این چرخه طبیعی است؛ اما اگر زمان پریودی ماه بعد قابل تخمین نباشد، فرد قاعدگی‌های نامنظم دارد. این مشکل می‌تواند به علت مسائل هورمونی و یا تخمدان پلی‌کیستیک باشد که هر دوی آنها از عوامل ناباروری‌اند.
- قاعدگی دردناک: گرفتگی عضلانی و درد در شروع قاعدگی طبیعی است؛ پریودی دردناکی که زندگی روزمره را مختل می‌کند، می‌تواند نشانه‌ای از آندومتریوز و نازایی باشد.
- عدم قاعدگی: ممکن است خانمی بنا به دلایلی یک ماه پریود نشود؛ اما اگر برای چند ماه پریود نشود باید مورد بررسی قرار بگیرد.
- نوسان هورمون‌ها: علائمی مانند مشکلات پوستی، کم پشتی موها و کاهش میل جنسی نشان‌دهنده نوسانات هورمونی هستند که از علل نازایی می‌باشند.
- درد هنگام مقاربت: درد در زمان رابطه جنسی اصلاً طبیعی نیست. این درد ممکن است مربوط به مسائل هورمونی و یا برخی از بیماری‌های زنان مؤثر در نازایی باشد.
- تغییر در میل جنسی: باروری مردان با سلامت هورمونی آنها نیز در ارتباط است. تغییرات در قدرت جنسی مردان که غالباً توسط هورمون‌ها کنترل می‌شود، می‌تواند بیانگر مشکل در باروری باشد.
- درد یا تورم بیضه: چندین حالت مختلف وجود دارد که می‌تواند منجر به درد یا تورم در بیضه‌ها شود؛ بسیاری از آنها در ناباروری مؤثر هستند.
- مشکلات حفظ نعوظ: توانایی یک مرد در حفظ نعوظ اغلب با سطح هورمونی وی در ارتباط است؛ کاهش هورمون‌ها در ایجاد مشکلات باروری تأثیر دارد.
- مسائل مربوط به انزال: عدم توانایی در انزال نشانه‌ای از مشکل نازایی است و باید مورد بررسی قرار بگیرد.
- بیضه‌های کوچک و سفت: اسپرم‌های مردان در بیضه‌ها هستند؛ به همین جهت سلامت بیضه‌ها در باروری مردان مهم است. بیضه‌های کوچک یا سفت می‌تواند نشانگر مشکل در باروری باشند.
علل نازایی مرد
تعدادی از علل شایع در نازایی مردان شامل موارد زیر می‌شود:
- سن: باروری مردان از بعد از ۴۰ سالگی شروع به کم‌شدن می‌کند.
- رادیوتراپی: رادیوتراپی می‌تواند تولید اسپرم را مختل کند. شدت آن بستگی به نزدیکی محل رادیوتراپی به بیضه‌ها دارد.
- مواجهه با مواد شیمیایی: برخی حشره‌کش‌ها، علف‌کش‌ها، فلزات مانند سرب و محلول‌ها با نازایی در مردان و زنان در ارتباط هستند.
- برخی بیماری‌ها: بیماری‌هایی مانند کم‌خونی، سندرم کوشینگ، دیابت و مشکلات تیروئید می‌توانند باعث مشکلات باروری شوند.
- فاکتورهای ژنتیکی: مردان باید دارای یک کروموزوم X و یک کروموزوم Y باشند. درصورتی‌که مردی دو کروموزوم X داشته باشد، مبتلا به سندرم کلاین فلتر است؛ در این افراد بیضه‌ها به طور غیرطبیعی رشد کرده و مقدار تستوسترون و تعداد اسپرم‌ها کم می‌باشد.
- سیستیک فیبروزیس: بیماری مزمنی است که مشکل در تولید موکوس غلیظ است. اغلب این اختلال ریه‌ها را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد؛ اما در آقایان ممکن است باعث اختلال یا انسداد مجاری اسپرم‌بر شود.
- مایع منی و اسپرم: مایع منی شامل بخش مایع و اسپرم است. مایع از غدد جنسی ترشح می‌شود و اسپرم در بیضه‌ها ساخته می‌شود. هنگامی که مرد انزال دارد و منی خارج می‌شود، مایع منی به انتقال اسپرم به سمت تخمک کمک می‌کند. اسپرم غیرطبیعی، تعداد کم اسپرم و تحرک کم اسپرم‌ها از مشکلاتی است که تاثیر بسزایی در نازایی دارد. غیرطبیعی بودن مایع منی که می‌تواند به علت بیماری، جراحی و یا گرم‌شدن بیش از حد بیضه‌ها باشد، به این معنی است که قادر به حمل مؤثر اسپرم نیست.
- اختلالات انزال: اگر مجاری انزالی مسدود باشند، ممکن است منی درون مثانه تخلیه شود.
- اختلالات هورمونی: کوچک بودن غدد جنسی می‌تواند منجر به کمبود تستوسترون شود.
علل نازایی در زنان
سبک زندگی نادرست و برخی از بیماری‌های زنان می‌توانند باعث نازایی شوند:
- سن: توانایی لقاح بانوان از حدود ۳۲ سالگی شروع به کاهش می‌کند.
- استعمال دخانیات: سیگارکشیدن باعث افزایش خطر نازایی در زنان و مردان می‌شود؛ حتی ممکن است تاثیر درمان‌های نازایی را از بین ببرد. فردی که در معرض دود سیگار هم باشد دچار کاهش احتمال باروری می‌شود.
- چاقی: اضافه‌وزن احتمال نازایی را در مردان و زنان افزایش می‌دهد.
- رژیم غذایی و ورزش: کمبود فولیک‌اسید، آهن، روی و ویتامین B12 می‌تواند باروری کاهش دهد. خانم‌های گیاه‌خوار در خطر کمبود این مواد هستند. انجام ورزش‌های سنگین و یا کم‌تحرکی هم در نازایی مؤثر است.
- استرس روحی: ممکن است استرس تخمک‌گذاری در خانم‌ها و تولید اسپرم در آقایان را تحت تاثیر قرار دهد و منجر به کاهش فعالیت جنسی شود.
- تنبلی تخمدان: در سندرم تخمدان پلی‌کیستیک عملکرد تخمدان‌ها غیرطبیعی است و ممکن است تخمک‌گذاری انجام نشود. تنبلی تخمدان دلایل مختلفی دارد که دانستن علت در درمان مؤثر است.
- اختلالات تخمک‌گذاری: رایج‌ترین علت نازایی در زنان اختلالات تخمک‌گذاری است. تخمک‌گذاری در واقع آزادسازی یک تخمک در هر ماه است. در اختلالات تخمک‌گذاری ممکن است هیچ تخمکی آزاد نشود یا فقط در برخی چرخه‌ها تخمک آزاد شود. این اختلالات می‌تواند به علت نارسایی تخمدان زودرس، هیپرپرولاکتینمی و یا تنبلی تخمدان باشد.
- بیماری‌های مزمن: از بیماری‌های مزمن می‌توان به ایدز، سرطان و بیماری‌های تیروئید اشاره کرد. بی‌توجهی نسبت به این نوع از بیماری‌ها می‌تواند کل سیستم بدن را مختل کند. سرطان از مهم‌ترین بیماری‌های مزمن است که در بخش‌های مختلف بدن ایجاد می‌شود و می‌تواند باعث نازایی شود. درمان این بیماری‌ها می‌تواند بر رحم و تخمدان و محورهای هورمونی که به آزادشدن تخمک و نگهداری جنین در رحم کمک می‌کنند، تاثیر بگذارد و آنها را مختل کند.
درمان گیاهی ناباروری
برخی از گیاهان در درمان نازایی مؤثرند که تعدادی از آنها شامل موارد زیر می‌باشد:
1. سیر
طب سنتی سیر را از مؤثرترین روش‌های درمان ناباروری مردان می‌داند. آلیسین از ماده‌های موجود در سیر است که باعث افزایش تعداد اسپرم و تقویت آنها می‌شود؛ همچنین سلنیوم موجود در سیر باعث افزایش تحرک اسپرم می‌شود. عصاره سیر آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز سلولی را در بیضه افزایش می‌دهد که به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان در حفاظت از اسپرم‌ها در بافت بیضه نقش دارند.
2. درمان نازایی با زنجبیل
زنجبیل مملو از مواد مغذی و ترکیبات مفید برای بدن است. یکی از دلایل نازایی سندرم تخمدان پلی‌کیستیک می‌باشد؛ ابتلا به این سندرم در افزایش قند خون نیز تاثیر دارد. زنجبیل به دلیل داشتن دو عنصر منیزیم و منگنز به کنترل قند خون کمک می‌کند. کیست تخمدان نیز از دیگر دلایل نازایی است که باعث قاعدگی دردناک هم می‌شود. زنجبیل به دلیل داشتن طبع بسیار گرم، در ازبین‌بردن کیست تاثیر گذار است. خوردن دم‌نوش زنجبیل یک هفته قبل از پریود شدن درد را کاهش می‌دهد. خوردن زنجبیل به مردان در افزایش هورمون تستوسترون که قدرت باروری را افزایش می‌دهد کمک می‌کند.
3. بابونه
گیاه بابونه در طب سنتی به‌عنوان دارویی جهت تقویت نیروی جنسی استفاده می‌شود. مصرف ۱۰۰ میلی‌گرم از عصاره بابونه به مدت ۸ هفته در بهبود وضعیت نقش دارد. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در عصاره بابونه باعث افزایش تعداد اسپرم‌ها می‌شود.
4. خواص عسل و خرما در درمان نازایی
شاید فکر کنید عسل فقط در درمان سرماخوردگی نقش دارد! اما این گیاه در درمان بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات استفاده می‌شود که یکی از آنها نازایی است. عسل طبیعی سرشار از ویتامین E است که به درمان ناباروری کمک می‌کند. متخصصان طب سنتی برای تقویت قوای جنسی و بهبود عملکرد تخمدان‌ها، افزایش تعداد اسپرم و تحرک آن استفاده از ترکیب عسل و خرما را توصیه می‌کنند.
خرما تقریباً حاوی تمامی املاح معدنی از جمله کلسیم، آهن، فسفر، سدیم، پتاسیم، منیزیم و روی و ویتامین‌های A و K است؛ این املاح و ویتامین‌ها با افزایش قوای جنسی در درمان ناتوانی‌های جنسی و ناباوری مؤثرند. خرما حاوی دو ماده مهم فلانویید و استرادیول است که باعث افزایش قدرت تخمک سازی شده و همچنین تعداد و کیفیت اسپرم را افزایش می‌دهد. برای درمان نازایی به این روش پوست چند عدد خرما را گرفته و یک شب تا صبح داخل آب بگذارید تا کاملاً نرم شود و همراه با دو قاشق عسل در داخل یک لیوان آب به طور کامل مخلوط کرده و میل بفرمایید.
از دیگر ترکیب‌های توصیه شده توسط دانشمندان، عسل و دارچین است. زنان نازا برای درمان مشکل خود مقداری پودر دارچین را با نصف قاشق چایخوری عسل مخلوط کنند و آن را داخل دهان خود قرار دهند. این کار باعث می‌شود که مخلوط حاصل از طریق بزاق وارد بدن شود.
5. اسپند برای درمان نازایی
از نظر متخصصان طب سنتی روغن اسپند طبیعت گرم و خشک دارد و برای رفع سردی رحم بسیار مفید است. این گیاه میل جنسی و قدرت باروری را افزایش می‌دهد. اسپند اختلالات قاعدگی را درمان کرده و با منظم‌شدن تخمک‌گذاری، احتمال بهبود ناباروری را افزایش می‌دهد. مصرف جوشانده اسپند موجب تقویت رحم و آمادگی برای ایجاد لقاح می‌شود.
6. جعفری
خاصیت آنتی‌اکسیدانی جعفری مانع از تشکیل رادیکال‌های آزاد شده و از آسیب رسیدن به سلول اسپرم توسط رادیکال‌های آزاد جلوگیری می‌کند. جعفری کیفیت اسپرم را افزایش می‌دهد و در درمان نازایی مردان مؤثر است.
7. خواص رازیانه برای نازایی
استروژن به طور طبیعی در رازیانه موجود است؛ این هورمون نقش مؤثری در تنظیم چرخه قاعدگی و بارداری زنان دارد. اگر سطح هورمون استروژن زنان در سنین بارداری کم شود، دچار قاعدگی نامنظم خواهند شد. این امر منجر به عدم رشد کافی لایه‌های داخل رحم برای لانه‌گزینی سلول تخم و رسیدن به حاملگی می‌شود. کمبود استروژن همچنین مانع از تخمک‌گذاری می‌شود. کاهش هورمون استروژن با علائمی مانند عفونت واژینال، خشکی واژن، سردرد، افسردگی و گرگرفتگی همراه است. تاثیر رازیانه در درمان نازایی اثبات شده است. اگر علت نازایی کیست تخمدان باشد، رازیانه تا حد قابل‌توجهی می‌تواند مشکل را برطرف کند. برای درمان نازایی با رازیانه می‌توانید از دو روش استفاده کنید:
- حدود ۶ گرم پودر رازیانه را با ۲ گرم کره خالص مخلوط کنید تا ترکیبی یک‌دست درست شود. روزانه از این ترکیب استفاده کنید تا به نتیجه دلخواه برسید.
- چند عدد گل رز تهیه کنید و گلبرگ‌های سالم آن را جدا کرده و داخل ظرف بریزید. روی گلبرگ‌ها کمی شکر بریزید و آنها را مخلوط کنید و روی آن را بپوشانید و ظرف را برای یک شب داخل یخچال بگذارید. ظرف دیگری را روی حرارت بگذارید و مقداری شکر و آب دو لیمو تازه را درون آن بریزد؛ قبل از اینکه مخلوط به جوش بیاید ترکیب گلبرگ‌ها و شکر را به آن اضافه کرده و حرارت را کم کنید. پس از ۱۵ دقیقه مربای تهیه شده را داخل شیشه‌ای تمیز بریزید. حدود ۱۰ گرم پودر رازیانه و ۵۰ گرم مربای به‌دست‌آمده را مخلوط کرده و یک لیوان شیر گرم به آن اضافه کرده و میل کنید. این کار را برای چند ماه انجام دهید تا به نتیجه مطلوب برسید.
جمع‌بندی
یکی از دغدغه‌های مهم زوجین فرزندآوری است. نازایی هنگامی اتفاق می‌افتد که یک زوج بعد از گذشت یک سال از ازدواجشان و داشتن روابط جنسی منظم، بدون استفاده از روش‌های جلوگیری، قادر به باروری نباشند. نازایی در زنان با علائمی مانند قاعدگی‌های نامنظم و دردناک، عدم قاعدگی، نوسان هورمون‌ها و درد در هنگام رابطه جنسی همراه است. علائم نازایی در مردان شامل تغییر میل جنسی، درد یا تورم بیضه، مشکلات حفظ نعوظ، بیضه‌های کوچک و سفت و مسائل مربوط به انزال است. از علل نازایی در مردان می‌توان به سن بالای ۴۰ سال، رادیوتراپی، مواجه با مواد شیمیایی، داشتن بیماری‌های مانند دیابت، کم‌خونی و مشکلات تیروئید، مشکلات ژنتیکی، سیستیک فیبروزیس، غیرطبیعی بودن مایع منی و اسپرم و اختلال در انزال اشاره کرد. عواملی مانند افزایش سن، استعمال دخانیات، چاقی، رژیم غذایی نادرست، ورزش سنگین و یا کم‌تحرکی، استرس، تنبلی تخمدان، اختلالات تخمک‌گذاری و بیماری‌های مزمن مانند سرطان در خانم باعث نازایی می‌شود. برای درمان طبیعی ناباروری می‌توان از عسل و گیاهانی مانند سیر، زنجبیل، بابونه، اسپند، جعفری و رازیانه استفاده کرد.
قاعدگی دردناک یعنی دقیقا چقدر درد داشته باشه؟ من درد زیادی رو تجربه میکنم هر دفعه، امکانش هست مشکل نازایی داشته باشم؟
دردی که با مسکن یا روشهایی مثل ماساژ روغن سیاهدونه و یا کیسه آب گرم تسکین پیدا میکنه، جای نگرانی نداره.
اما اگر درد بیشتری دارید و اصلا تسکین پیدا نمیکنه، نشون دهنده یه مشکل جدی مثل کیست یا آندومتریوز هست که باید آزمایش بدین تا مشخص بشه.
رازیانه به تنظیم هورمونهای زنانه هم کمک قابل توجهی میکنه