یکی از رنجآورترین بیماریهای سیستم عصبی پارکینسون است. ازاینرو بسیاری از افراد میخواهند بدانند که پارکینسون چیست و چه علائمی دارد؟ بیماری پارکینسون یک نوع اختلال پیشرونده در مغز و اعصاب است که بر توان حرکتی فرد اثر میگذارد. این بیماری با نامهای دیگری مثل: فلج لرزان، لقوه و رعشه هم شناخته میشود و بعد از آلزایمر شایعترین بیماری مخرب اعصاب است.
پارکینسون براثر ترشح ناکافی دوپامین (مادهای که ارتباط سلولهای عصبی کمک میکند) در مغز به وجود میآید. با ازبینرفتن سلولهایی که ترشح دوپامین را برعهده دارند مغز پیام لازم را برای چگونگی و زمان حرکت دریافت نمیکند، درنتیجه کنترل عضلات بهتدریج از دست میرود. تحقیقات بسیاری توسط محققان صورت گرفته تا دریایند علل و روند بیماری پارکینسون چیست؟ این بیماری از حالت کند آغازشده و بهتدریج به حالت پیشرونده میرسد که در مرحله پیشرونده همراه با برخی از علائم است.
نشانههای این بیماری معمولاً از ۵۵ تا ۶۰ سالگی به بعد پدیدار میشوند؛ اما احتمال بروز در افراد جوانتر نیز وجود دارد. همینطور داشتن یک عضو از خانواده که مبتلا به پارکینسون باشد، خطر ابتلا به این بیماری را افزایش میدهد. متأسفانه تاکنون درمان پارکینسون به طور قطعی مشخص نشده است.
علائم بیماری پارکینسون چیست؟
این بیماری تقریباً مثل بیشتر بیماریها علائم معینی دارد؛ اما متأسفانه بهتدریج و بهمرورزمان خود را نشان میدهد. معمولاً علائم پارکینسون از یک سمت بدن شروع میشود و پس از مدتی به بخشهای دیگر بدن سرایت میکند؛ بنابراین برای تشخیص سریع این بیماری افراد باید بدانند که علائم پارکینسون چیست. شدت علامتها در قسمتی از بدن که ابتدا درگیر شده است، بیشتر خواهد بود. گاهی اوقات افراد علائم اولیه پارکینسون را بهعنوان نشانههای پیریِ طبیعی، نادیده میگیرند. توجه داشته باشید که در صورت داشتن هر یک از علائم زیر، باید بهسرعت به یک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید تا در صورت ابتلا به این بیماری برای درمان پارکینسون اقدام نمایید:
- یبوست
- زوال عقل
- تغییر وزن
- لکنتزبان
- حالت گیجی
- خستگی زیاد
- توهم و هذیان
- اختلالات حافظه
- مشکلات بینایی
- مشکل در خواب
- حالت خمیده بدن
- ریزش آب دهان
- بیاختیاری ادرار
- تغییرات پوستی
- افزایش فشارخون
- مشکل در بلع غذا
- بیقراری در خواب
- سفتی و خشکی اندامها
- عدم تعادل و اختلال در راه رفتن
- احساس درد در زمان حرکت کردن
- لرزش در دستها، پاها، بازوها و سر
- مشکلات گوارشی مثل عفونت هلیکوباکترپیلوری معده
- کند انجام دادن برخی از فعالیتها مانند پلک زدن، صحبت کردن، نوشتن و پوشیدن لباس
علل ابتلا به بیماری پارکینسون
بسیاری از افراد به دنبال آن هستند که علل ابتلا به پارکینسون چیست تا بتوانند با از بین بردن یا کاهش عوامل ایجادکننده آن از احتمال ابتلا به این بیماری بکاهند. موارد زیر میتوانند شرایط ابتلا به پارکینسون را فراهم کند:
- عوامل ژنتیکی: این بیماری میتواند ناشی از انتقال ژن معیوب از والدین به کودکان باشد و در بزرگسالی نمایان شود.
- عوامل محیطی: استفاده از مواد غذایی فراوری شده و مواد غذایی که با سموم کشاورزی نگهداری میشوند، میتواند یکی از دلایل ابتلا به پارکینسون باشد.
- مواد سمی: قرار گرفتن در معرض سموم خاص مثل حشرهکشها امکان ابتلا به این بیماری را افزایش میدهد.
- برخی از تودهها: اگر میخواهید بدانید که علل دیگر پارکینسون چیست باید گفت که وجود تودههایی به اسم اجسام لوی (Lewy bodies) در مغز و جمع شدن پروتئین آلفا-سینوکلئین (Alpha-synuclein) در آنها نیز میتواند باعث ابتلا به این بیماری شود.
- سن: پارکینسون معمولاً در سنین ۵۰ تا ۶۰ سال ظاهر میشود؛ فقط در حدود 4% موارد قبل از ۴۰ سالگی اتفاق میافتد.
- جنسیت: احتمال ابتلا در مردان یک و نیم برابر بیشتر از زنان است.
- نژاد: شیوع پارکینسون در سفیدپوستان در مقایسه با سیاهپوستان یا آسیاییها بیشتر است. موقعیت جغرافیایی ممکن است یکی از دلایل افزایش خطر باشد.
- دیابت: احتمال ابتلا به این بیماری در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ بیشتر است.
روش تشخیص پارکینسون
دانستن اینکه راههای تشخیص پارکینسون چیست نیز برای بسیاری از افراد مهم است. هیچ روش آزمایشگاهی و رادیولوژیک برای تشخیص این بیماری وجود ندارد و تشخیص فقط توسط پزشک و بر اساس علائم بالینی داده میشود. وجود حداقل دو مورد از سه علامت اصلی: لرزش در موقع استراحت، کندی حرکت و سفتی عضله برای تثبیت این بیماری لازم است. پزشک برای تشخیص بیماری معاینه استاندارد سیستم اعصاب انجام میدهد که شامل موارد زیر است:
- بررسی کندی حرکت: از بیمار خواسته میشود انگشتان شست و سبابه را بهسرعت به هم بزند و چندین باز این کار را پشتسرهم انجام دهد؛ همچنین بیمار باید پایش را بالا و پایین ببرد و کف پایش را به زمین بزند.
- بررسی لرزش: اگر میخواهید بدانید که بررسی لرزش در پارکینسون چیست و چگونه انجام میشود. باید گفت که در این روش اندامهای بیمار در حالات مختلف بررسی میشود. لرزش در فک و چانه هنگام صحبت با پزشک طبیعی است اما لرزش سر و لرزش صدا معمول نیست.
- بررسی سفتی عضلات: پزشک اندامها و سر را در حالتی که بیمار سعی در شل نگهداشتن آنها دارد حرکت میدهد تا میزان مقاومت غیرارادی آنها را ارزیابی کند.
- بررسی ناپایداری وضعیت: پزشک بیمار را در وضعیتی ناپایدار مثل ایستادن نگه میدارد و پشت او میایستد و از بیمار میخواهد که تعادل خودش را حفظ کند؛ سپس بیمار را به طور ناگهان به سمت خود میکشد و توانایی بیمار را در برقراری مجدد تعادل خود بررسی میکند.
راههای مختلف پیشگیری از پارکینسون
ازآنجاییکه درمان پارکینسون به صورت قطعی وجود ندارد، پس بهتر است که بدانید راههای پیشگیری از پارکینسون چیست و از مبتلا شدن به آن جلوگیری کنید:
1. زندگی ارگانیک
سموم و آفتکشها در بروز بیماری فلج لرزان دخیل هستند؛ سطح این مواد در مغز افراد مبتلا به این بیماری، در مقایسه با سایر افراد بیشتر است. توصیه میشود از مواد غذایی ارگانیک و سالم استفاده شود.
2. مصرف بیشتر میوه و سبزیها
تحقیقات نشان داده که مصرف ویتامین B که در میوه و سبزیها یافت میشود احتمال ابتلا به این بیماری را کاهش میدهد. ویتامین B در آووکادو، نخود، لوبیا و عدس یافت میشود. سبزیهایی کهبرگ سبز تیره دارند مانند: بروکلی، اسفناج، مارچوبه و کلمبرگ، منابع غنی از فولیکاسید هستند.
3. اسید چرب امگا 3
پاسخ دیگری که میتوان به سؤال راههای پیشگیری از پارکینسون چیست داد، مصرف امگا 3 است. این اسید چرب از تخریب و مرگ سلولها و درنهایت بیماری فلج لرزان پیشگیری میکند. ماهی ماکرل، سالمون و گردو منابع بسیار خوبی از اسید چرب امگا ۳ هستند.
4. چای سبز
از خواص مهم این نوع از چای میتوان به خاصیت آنتیاکسیدانی و ضدالتهابی، سرشار بودن از مواد مغذی و افزایش سوخت چربی و بهبود عملکرد مغز اشاره کرد. علاوه بر این چای سبز سطح دوپامین را حفظ و از تشدید علائم بیماری نیز پیشگیری خواهد کرد.
5. ورزش و ایروبیک
ورزش و تمرین بدنی از التهاب موجود در مغز کم میکند؛ بنابراین اگر میخواهید بدانید که راه پیشگیری از پارکینسون چیست از نقش ورزش غافل نشوید. ازآنجاییکه بیماری پارکینسون، اثرات منفی بر روی ذهن و حافظه میگذارد، ورزش و تمرین بدنی اهمیت زیادی پیدا میکند. ورزش به همراه چهار مورد ذکرشده، آسیبهای ناشی از استرس را کم میکنند.
پیشگیری از پارکینسون به کمک طب سنتی
در طب سنتی استفاده از برخی از مواد غذایی، دمنوشها و داروهای گیاهی میتواند از بروز بیماری پارکینسون جلوگیری کند یا آن را به تأخیر بیندازد. البته افرادی که به این بیماری مبتلا شدهاند نیز میتوانند از خواص این مواد غذایی برای کنترل و کند کردن روند بیماری استفاده کنند. برای پاسخ به این سؤال که راهکارهای طب سنتی برای پیشگیری پارکینسون چیست، پاسخهای متعددی وجود دارد.
ازآنجاییکه بیماری پارکینسون دارای طبیعتی سرد است، مصرف موادی مثل سیاهدانه، زیتون، زنجبیل و دارچین که دارای طبیعتی گرم است به پیشگیری از آن کمک میکند.
رایجترین روشهای درمان پارکینسون
پس از اطلاع از علائم و راههای تشخیصی بهتر است با روشهای جایگزین و حمایتی درمان پارکینسون آشنا شوید. درمانهای حمایتی میتوانند به کاهش برخی از علائم و عوارض بیماری پارکینسون مثل درد، خستگی و افسردگی کمک کنند. در صورت استفاده از این روشها به همراه روشهای درمانی، کیفیت زندگی فرد بهبود مییابد.
ماساژدرمانی میتواند تنش عضلانی را کاهش داده و باعث آرامش شود. تایچی یک ورزش قدیمی چینی است که میتواند به درمان پارکینسون کمک کند. در این ورزش حرکات کند و روانی انجام میشوند که ممکن است به بهبود انعطافپذیری، تعادل و قدرت عضلانی کمک نمایند. انواع مختلف تایچی برای افراد در هر سن و شرایط جسمانی مناسب هستند.
نتایج حاصل از مطالعهای نشان دادهاند که تایچی ممکن است تعادل افراد مبتلا به بیماری پارکینسون خفیف تا متوسط را بیش از تمرینات کششی و مقاومتی بهبود بخشد. بهعلاوه، ممکن است در یوگا حرکات کششی و حالتهای ملایم، انعطافپذیری و تعادل فرد مبتلا به پارکینسون را افزایش دهند. از روش الکساندر که بر وضعیت تعادل عضلات متمرکز است و میتواند تنش و درد عضلات را کاهش دهد نیز برای درمان پارکینسون استفاده میشود.
درمان پارکینسون با گلگاوزبان
در طب سنتی استفاده از دمنوشهای مختلف برای پیشگیری و درمان بسیاری از بیماریها استفاده میشود. استفاده از دمنوشهای گلگاوزبان، سنبلالطیب، اسطوخودوس، مرزنجوش، بادرنجبویه، گل راعی و عناب به بهبود پارکینسون کمک میکند. گلگاوزبان دارای پتاسیم و کلسیم در ترکیب خود است که تأثیرات بسیاری بر سیستم عصبی میگذارد و میتواند در درمان پارکینسون مؤثر باشد.
درمان پارکینسون با کندر
در علائم بیماری پارکینسون به فراموشی و مشکلات حافظه اشاره شد. کندر به گیاه تقویت هوش معروف است؛ بنابراین اگر افراد مبتلا به این بیماری از کندر استفاده کنند تا حد بسیار زیادی از پیشرفت بیماری و آسیب رسیدن به بخشهای مهم مغزشان جلوگیری میکنند و به کنترل پارکینسون کمک میکند. این گیاه دارای خاصیت آنتیاکسیدان و ضدالتهابی است که میتواند از آسیب به نورونها و سلولهای مغزی جلوگیری کند و از بروز بیماریهای مغزی پیشگیری کند.
کلام پایانی
بیماری پارکینسون یک نوع اختلال پیشرونده در مغز و اعصاب است که بر توان حرکتی فرد اثر میگذارد. علل ابتلا به این بیماری شامل عوامل ژنتیکی، عوامل محیطی، برخی از تودهها، سن، جنسیت، نژاد و دیابت میشود. برای درمان پارکینسون با استفاده از طب سنتی میتوان از سیاهدانه، گلرنگ، زنجبیل، دارچین، زیتون، کندر، بادام، مغزها، ماهی، گردو، کدوتنبل، کنجد، دمنوش گلگاوزبان و گل مغربی استفاده کرد. متأسفانه این بیماری به طور کامل درمان نمیشود و استفاده از راههای پیشگیری در اولویت است.