کبد یکی از اندامهای حیاتی بدن است که عملکردهای مختلفی دارد و نقش مهمی در سلامت فرد ایفا میکند. این عضو حیاتی و مهم ممکن است دچار مشکلات متعدد نظیر کبد چرب، فیبروز و سیروز کبدی شود. فبیروز کبدی نوعی مشکل است که به دلیل افزایش غیرطبیعی فیبر و تجمع آن در بافت کبد رخ میدهد. درصورتی که این بیماری به موقع تشخیص داده نگردد و یا درمان فیبروز کبد مناسب نباشد، فرد به سیروز کبدی مبتلا میشود.
موارد ذکر شده اهمیت آشنایی با علائم فیبروز کبد و روشهای درمانی این بیماری را نشان میدهد. ازآنجاییکه فیبروز کبدی مراحل متعددی دارد، روشهای درمانی متفاوتی برای ترمیم فیبروز کبد ذکر شده است. لازم به ذکر است که درمان قطعی فیبروز کبد هنوز یافت نشده است؛ اما روشهای درمانی موجود به جلوگیری از پیشرفت بیماری و تسکین آن کمک میکند.
درمان فیبروز کبد
فیبروز کبدی یکی از مشکلات شایع کبدی است که روزانه عده زیادی از آن رنج میبرند. این بیماری ممکن است به دلیل کبد چرب غیرالکلی، هپاتیت مزمن، رژیم غذایی نامناسب، افزایش آهن، تجمع مس و رژیم غذایی نامناسب ایجاد شود. حال ممکن است برای شما این سؤال پیش بیاید که ایا فیبروز کبد درمان دارد یا خیر؟ روشهای درمانی مختلفی امروزه برای درمان فیبروز کبد اتخاذ میشود که به شرح زیر هستند.
دارودرمانی
دارودرمانی یکی از بهترین روشهای درمان فیبروز است. در چنین شرایطی پزشک متخصص باتوجهبه مرحله بیماری بهترین دارو را برای فرد تجویز میکند. این داروها در حذف مایعات اضافی بدن، کاهش فشار به عروق معده و مری و حذف سموم از مغز مؤثر هستند. درصورتیکه این داروها پاسخگو نباشند و بیماری شدت بیشتری داشته باشد، جراحی کبد و حتی پیوند آن گزینه بعدی خواهد بود.
اصلاح رژیم غذایی؛ یک روش درمانی عالی
راه درمان قطعی برای فیبروز کبدی وجود ندارد. بهترین راه درمان فیبروز کبد بررسی علت و جلوگیری از پیشرفت آن است. البته در نهایت اگر کبد به طور کامل عملکرد خود را از دست دهد، پیوند کبد باید انجام شود. برای فرد بیمار باتوجهبه وضعیت جسمانی پزشک معالج رژیم غذایی مشخص میکند. بهطورکلی این رژیم شامل بیشتر گروههای مواد غذایی مانند: غلات، میوهها و سبزیها، گوشت و حبوبات، لبنیات و چربیهای مفید است. در این بخش تعدادی از غذاهای مفید و مضر برای بیماران فیبروز کبدی را توضیح میدهیم.
اگر برای شما این سؤال پیشآمده که برای فیبروز کبد چی بخوریم در پاسخ باید گفت که رژیم غذایی شما باید تقریباً حاوی تمام مواد غذایی باشد. در کنار مواد غذایی خوردن برخی از محصولات مانند روغنزیتون، آجیل، چای سبز، گلابی خالدار، سیر و میوههای مانند انگور، گریپفروت، توتها، دمکرده گل مریم، عرق کاسنی، سرکهانگبین، زردچوبه و ویتامین C برای درمان فیبروز کبد پیشنهاد میشود.
- هیدراته بمانید: روزانه به مقدار کافی آب بنوشید تا بدن شما دچار کمآبی نشود. کمآبی به کبد آسیب میزند و در عملکرد آن اختلال ایجاد میکند.
- مواد غذایی حاوی فیبر: کبد به کمک فیبر میتواند بهتر کار کند. محصولات غذایی مانند میوهها، سبزیها، غلات کامل و سبوسدار حاوی فیبر هستند.
- مواد غذایی حاوی پروتئین: خوردن غذاهای پروتئینی به درمان فیبروز کبد کمک میکند. برای تأمین پروتئین موردنیاز بدن از پروتئینهای گیاهی و حیوانی مانند حبوبات، مرغ، تخممرغ و ماهی استفاده کنید. البته توجه داشته باشید که مصرف بیش از حد سفیده تخممرغ میتواند منجر به مشکلات گوارشی شود و زرده تخممرغ منبع کلسترول بد است. پروتئین برای جلوگیری از ازدستدادن عضلات و سوءتغذیه هم مفید است.
غذاهای مضر برای فیبروز کبدی کداماند
بیماران مبتلا به فیبروز کبدی باید از خوردن هر نوع غذا و نوشیدنی که فرایند پردازش آن برای کبد دشوار است پرهیز کنند:
۱. کیک و شیرینی
این مواد دارای قند زیادی هستند که منجر به چاقی میشوند. در کیک و شیرینیها علاوه بر قند، چربی بسیار زیادی وجود دارد که با افزایش سطح تریگلیسرید در بدن خطر ابتلا به بیماری کبدی از جمله فیبروز کبدی را بیشتر میکنند. ماده اولیه مورداستفاده در این محصولات آرد سفید تصفیه شده است که بهسختی هضم میشود و باعث تجمع چربی در کبد میشود. به همین دلیل عدم مصرف آن در رژیم روزانه میتواند به درمان فیبروز کبد کمک کند.
۲. نوشابههای گازدار
مصرف بیش از حد این نوشیدنی عامل اصلی چاقی است و چاقی باعث افزایش تجمع چربی در کبد شده و ممکن است فرد دچار بیماری کبد چرب بشود. نوشابه ترکیبی از قند و کربوهیدراتهای تصفیه شده است و برای سلامت کبد بسیار ضرر دارد.
۳. فستفود و غذاهای پرچرب
غذاهایی مثل سیبزمینیسرخکرده، برگر و پیتزا هیچ فایدهای برای کبد شما ندارند و بهسختی هضم میشوند. چربیهای اشباع شده در این غذاها در مدت زمانی طولانی باعث فیبروز کبدی شده و در نهایت به سیروز کبدی تبدیل میشود.
۴. الکل و فیبروز کبدی
واکنش شیمیایی کبد در زمان تجزیه الکل منجر به آسیب به سلولهای کبد و بروز بیماریهای کبدی میشود. این بیماریها برای فرد عوارضی مانند استفراغ خون، یرقان، تجمع بیش از حد مایعات در بدن و سرطان کبد دارد. ازاینرو، اگر به دنبال درمان فیبروز کبد هستید بایستی این نوشیدنیهای مضر را از رژیم غذایی خود حذف کنید.
۵. تنقلات
از خوردن تنقلاتی مثل چیپس، پفک، بیسکویت و… اجتناب کنید. این تنقلات تأثیر منفی بسیاری بر دستگاه گوارش و بهویژه کبد میگذارند و به همین دلیل احتمال ابتلا به فیبروز کبدی را افزایش میدهند.
۶. پنیر
پنیر فراوری شده برای کبد شما مضر است؛ زیرا دارای سدیم بالا و چربیهای اشباع شده است.
۷. مواد غذایی پرنمک
نمک برای کبد بسیار مضر است و منجر به احتباس آب در بدن میشود. برای بهبود فیبروز کبد و جلوگیری از کبد چرب و چاقی، سعی کنید مصرف غذاهای کنسرو و فراوری شده را به حداقل برسانید.
۸. نان و خمیر تهیهشده از آرد سفید
مصرف مواد غذایی که از آرد سفید تهیه میشوند؛ مانند بیسکویت، پیتزا، پاستا، نان سفید و… خودداری کنید. محصولات تهیه شده از آرد سفید فاقد مواد معدنی، فیبر و ویتامینهای ضروری هستند. غلاتی که بسیار تصفیه شدهاند به مواد قندی تبدیل میشوند و به علت پردازش سخت، در نهایت بهصورت چربی در کبد ذخیره میشوند. مصرف بیش از حد آرد سفید باعث بیماری کبد چرب میشود که کبد چرب علت اصلی بیماری فیبروز کبدی است. بهترین جایگزین، برای درمان فیبروز کبد و جلوگیری از پیشرفت بیماری نانهای سبوسدار هستند.
۹. گوشت قرمز
شاید گوشت قرمز سرشار از پروتئین باشد، اما هضم آن برای کبد آسیبدیده بسیار دشوار است. کبد فرد مبتلا به بیماری فیبروز کبدی توانایی پردازش درست پروتئین را ندارد. تجمع بیش از حد پروتئین در کبد میتواند منجر به بیماری کبد چرب شود و اثرات نامطلوبی بر مغز و کلیه داشته باشد.
۱۰. میوه خشک و بروز فیبروز در کبد
مصرف مقدار زیاد از میوههای سرشار از فروکتوز، مانند میوههای خشک میتواند منجر به التهاب و کبد چرب شود. قند موجود در میوهها به نام فروکتوز شناخته میشود که مصرف زیاد آن باعث چربی خون میشود.
کلام پایانی
فیبروز کبدی یک بیماری کبدی نسبتاً خطرناک است که باید بهسرعت تشخیص داده شود. متأسفانه با وجود پیشرفتهای علم پزشکی تاکنون درمان مشخصی برای این بیماری در پیش گرفته نشده است. به همین دلیل، متخصصین اصلاح رژیم غذایی را مؤثرترین راهکار در جلوگیری از ایجاد و پیشرفت این بیماری عنوان میکنند. درمان فیبروز کبد با گنجاندن برخی از اقلام خوراکی در رژیم روزانه خود ممکن است.
از مهمترین این مواد میتوان به مصرف میوهها، سبزیها، غلات کامل و سبوسدار، نوشیدن مقادیر زیادی آب در روز و استفاده از پروتئینهای گیاهی و حیوانی مانند حبوبات، مرغ، تخممرغ و ماهی اشاره کرد. از طرفی، استفاده از برخی خوراکیها مثل تنقلات، پنیر فراوری شده، میوه خشک، گوشت قرمز، الکل، شیرینیجات و فستفودها روند بیماری را سرعت میبخشند و در ایجاد آن مؤثر هستند.
نوشابه های رژیمی هم مضر؟
بله
متاسفانه خیلی از افراد فکر میکنن نوشابه های رژیمی هیچ مشکلی ندارن، در صورتی که این نوشابه ها تنها یه مقدار خیلی ناچیزی ضررشون کمتر از نوشابه های معمولی هست
مصرف روغن های حیوانی مشکلی ایجاد نمیکنه؟
خیر. اتفاقا روغن حیوانی یه جایگزین خیلی خوب برای روغن های دیگه است که مصرف میکنیم