خرما یک میوه خوشمزه با خواص بینظیر است که بر روی درخت نخل خرما میروید. دانستن طبع خرما برای تعیین بهترین نوع خرما در طب سنتی ضروری است. متخصصین طب سنتی معتقندند که اغلب خرماها دارای طبع گرم هستند. انواع مختلف خرما در سراسر جهان دیده میشود که هر کدام خواص خاص خود را دارند. از معروفترین انواع خرما میتوان به خرمای خشک اشاره کرد. خواص خرما خشک در کنار طعم بینظیر آن موجب محبوبت آن در میان مردم شده است.
این میوه به واسطه طعمی که دارد طرفداران خود را پیدا کرده و به سرعت در میان رژیم غذایی راه یافته است. بسیاری از افراد خرما را یک جایگزین مناسب برای قند و شکر میدانند.مواد معدنی بسیاری در خرمای خشک وجود دارد. برای مثال وجود گوگرد آلی در خرمای خشک سبب میشود تا آلرژیهای فصلی بهبود پیدا کند. انواع مختلفی از خرمای خشک نیز وجود دارد که هر فرد میتواند بنابه سلیقه و طبعی که دارد آن را انتخاب کند.
خرمای خشک چیست؟
برای دانستن خواص خرما خشک ابتدا باید با ماهیت خرمای خشک و انواع آن آشنا شویم. همانطور که از اسم آن مشخص است خرمای خشک نوعی از خرما است که دارای پوست چروکیده و خشک است. این درصورتی است که خرمای تازه پوستی صاف دارد و آبدار میباشد. خرمای خشک دارای مقادیر قابل توجهی فیبر، کربوهیدرات، پتاسیم، پروتئین، منیزم، مس، منگنز و آهن میباشد. نکته مهم دیگر میزان بالای کالری (۲۷۷ کالری) آن است؛ بنابراین اگر تناسب اندام برای شما خیلی مهم است بهتر است مصرف این نوع خرما را مدیریت کنید.
خواص خرما خشک بسته به نوع آن ممکن است متفاوت باشد. با توجه به نوع درخت و محل رویش ما شاهد انواع مختلفی از خرمای خشک هستیم. برخی از انواع خرما بسیار معروف هستند و برخی به قدری محدوداند که تنها عده کمی با آن آشنا هستند. خوشبختانه کشورمان ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان خرما به حساب میرود و دارای نخلستانهای بیشمار در جنوب کشور است. تعدادی از شناختهشدهترین انواع خشک شامل خرمای زاهدی، خرمای پیارم، خرمای ربی، خرمای حلاوی، خرمای دسکی، خرمای دیری و… هستند که برای بهرهمندی از خواص خرما خشک میتوان آنها را مورد استفاده قرار داد.
برخی از این خرماها به واسطه سخت بودن رشد و تعداد اندکشان بسیار گرانقیمت هستند. خواص خرمای پیارم، خواص خرما برای مردان و نقش خرما برای تشکیل قلب جنین امروزه چنان مورد توجه قرار گرفته است که عده زیادی به دنبال تهیه انواع خرما هستند.
ارزش غذایی خرما خشک
به طور کلی خرما بر اساس میزان رطوبت به ۴ دسته خشک، نیمه خشک، نرم و رطب تقسیم میشود. اگر خرما رطوبتی کمتر از ۲۰ درصد داشته باشد خشک است. خواص خرما خشک به خرما به حضور ویتامینهایی نظیر ویتامین A و K، نیاسین، تیامین، ریبوفلاوین، آهن، پتاسیم، فسفر، منگنز، فیبر، آنتیاکسیدانها، فولات و مس بر میگردد. بنابراین چنین خرمایی از نظر مواد معدنی و ارزش غذایی چیزی کمتر از سایر انواع خرما ندارد و حتی دارای مزایایی نظیر دوام و ماندگاری طولانیتر نیز است.
نکات مهم برای مصرف خرما خشک در طب سنتی
خواص خرما خشک برهیچکس پوشیده نیست، ولی قبل از مصرف آن باید به نکاتی توجه کرد. همانطور که ذکر شد بسیاری از افراد خرما را جایگزین شکر و قند کردهاند. حتی خواص خرما خارک باعث شده است که افراد دیابتی آن را در وعدههای خود جای دهند. ولی به هنگام مصرف خرما باید به طبع خود نیز توجه کنید. اگر طبع گرمی دارید باید خوراکیهای مخصوص طبع خودتان را مصرف کنید و برعکس. به عنوان مثال اگر کسی طبع سرد دارد نباید به طور بیرویه خوراکیهایی مصرف کند که دارای طبع سرد هستند. بنابراین حفظ تعادل بدن بسیار حیاتی است.
خرمای خشک دارای طبع گرم و خشک است. خرمای رسیده طبع گرم و تر و خرمای نارس طبع سرد و تر دارد. پس برای برخورداری از خواص خرما خشک به هنگام تهیه خرما باید به طبع آن و طبع بدن خود توجه نمایید. افزون بر این موارد درصورتی که طبع گرمی دارید از مصرف خرما به همراه آجیل و سایر گرمیجات خودداری نمایید. افرادی که با نوعی مشکل در هضم قند میوه به دنیا میآیند نیز باید خرما را با دستور پزشک و به صورت محدود مصرف کنند. با وجود خواص متعدد خرما باید از مصرف بیرویه آن خودداری نمایید، زیرا ممکن است باعث بروز مشکلاتی نظیر جوش، التهاب، قرمزی، خارش، و مشکلات گوارشی نظیر اسهال و یبوست شود
6 فایده مهم و خواص خرما خشک
خرما چه به صورت نارس و خارک، چه به صورت رسیده و چه به صورت خشک دارای خواص متعدد است. خواص خرما خشک مانند هر نوع از خرما منحصر به فرد است و برای مشکل و یا بیماریهای خاصی توصیه میگردد. تاکنون خواص زیادی از خرما خشک گزارش شده است که در اینجا به مهمترین آنها میپردازیم.
1. منبعی غنی از آنتیاکسیدانها برای پیشگیری از بیماریها
وجود آنتیاکسیدانها برای سلامتی بدن و جلوگیری از ابتلا به برخی از بیماریها ضروری است. در واقع آنتیاکسیدانها برای سلولهای بدن نقش محافظتی در برابر عوامل بیماریزا دارند و بدین شکل مانع از ایجاد بیماری میشوند. آنتیاکسیدانهایی مثل کاروتنوئیدها، فلاونوئیدها و اسید فنولیک از مهمترین آنتیاکسیدانها برای بدن هستند که از خواص خرما خشک نیز محسوب میشوند. در واقع، خرما خشک با داشتن این آنتیاکسیدانها از ابتلا به دیابت، آلزایمر، بیماریهای قلبی، آسیبهای چشمی و سرطان جلوگیری میکند.
2. تسهیل زایمان طبیعی، از مهمترین خواص خرما خشک برای زنان باردار
وجود هورمونی به نام اکسیتوسین در بدن سبب میشود تا در روزهای پایانی بارداری انقباضات رحمی رخ بدهد و زایمان طبیعی راحتتر انجام شود. خرما خشک دارای ترکیبی به نام تانن است که نقشی مشابه اکسیتوسین ایفا میکند. مطالعات نشان میدهد که زنانی که در هفتههای پایانی بارداری از خرما خشک استفاده کردهاند به دلیل اتساع دهانه رحم، زمان زایمانشان کاهش یافته و درد کمتری را متحمل شدهاند. همچنین از دیگر خواص خرما خشک آن است که انرژی مادر را در طول زایمان تامین میکند.
3. شفافیت پوست و تقویت مو
خرما خشک با داشتن مقادیر زیادی ویتامین B و C و همچنین موادی به نام فیتوهورمون سبب میشود تا پوستی سالم، شاداب و درخشان داشته باشید. وجود این مواد در خرما باعث کاهش میزان چین و چروک و جوانسازی پوست نیز خواهد شد. علاوه بر این، آهن و سایر مواد موجود در خرما خشک سبب میشود تا ریزش مو کاهش یابد و رویش مجدد آن با سرعت بیشتری اتفاق بیفتد؛ چراکه میزان گردش خون در فولیکولهای مو افزایش مییابد.
4. بهبود سلامت کودکان با استفاده از خواص خرما خشک
خواص خرما خشک برای کودکان بسیار زیاد است، از رشد استخوانها گرفته تا تقویت دندانها و لثهها. همچنین کودکان با مصرف خرما خشک میتوانند به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک کنند. برای مثال انگلهای موجود در روده کودکان با مصرف خرما از بین میرود. همچنین عملکرد کبد نیز با مصرف این میان وعده مغذی تقویت میشود، به طوری که میتواند در درمان بیماریهایی مثل یرقان، تیفوئید و هپاتیت نقش داشته باشد. بهعلاوه، فیبر موجود در خرما به درمان اسهال و یبوست کودکان کمک میکند.
5. جلوگیری از بیماریهای قلبی و عروقی
اکثر مشکلات قلبی به دلیل فشار خون و چربی بالا ایجاد میشوند. خواص خرما خشک برای کنترل چربی و فشار خون نیز مفید است؛ چراکه آنتیاکسیدانها و فیبر موجود در خرمای خشک سبب کاهش تریگلیسرید خون شده و پتاسیم و منگنز فراوان خرما فشار خو نرا کاهش میدهد. بنابراین، مصرف خرمای خشک باعث بهبود عملکرد قلب شده و در نتیجه مانع از بروز حملات قلبی میشود. در طب سنتی، بهترین روش برای بهرهمندی از خواص خرما خشک برای جلوگیری از بیماریهای قلبی آن است که خرماها را یک شب در آب خیسانده و صبح روز بعد قبل از صبحانه میل کنید.
6. سلامت دستگاه گوارش، از رایجترین خواص خرما خشک
یکی از بهترین خواص خرما خشک بهبود عملکرد دستگاه گوارش و جلوگیری از بروز بیماریها مختلف است. فیبر مادهای است که برای سلامت دستگاه گوارش بسیار مفید و این ماده در خرمای خشک به مقدار زیاد وجود دارد. مصرف این نوع از خرما میزان رشد باکتریها مفید روده و معده را افزایش داده و میتواند معدهدرد و زخم معده را درمان کند. از طرفی یبوست و هموروئید به دلیل کمبود فیبر رخ میدهد که مصرف خرما میتواند این مشکلات را برطرف کند. همچنین، پتاسیم و فیبر موجود در خرما در بهبود اسهال موثر خواهد بود.
کلام پایانی
خرما خشکباری بسیار سالم و مفید برای مصرف افراد در سنین مختلف است. خواص خرما خشک سبب شده است تا مانند سایر خرماها مورد استفاده قرار بگیرد. مصرف این خرما به دلیل داشتن انواعی از ویتامینها، مواد معدنی و عناصر مفید برای بدن سبب بهبود عملکرد اندامهای مختلف میشود. کنترل فشار و چربی خون، کاهش ابتلا به سرطان، آلزایمر و بیماریهای قلبی و گوارشی، راحتتر شدن زایمان طبیعی در زنان باردار، جلوگری از پوکی استخوان، درمان میگرن و کمخونی و … از مهمترین خواص خرما خشک برای بدن هستند.
با وجود آنکه کالری خرمای خشک کمی بیشتر است، اما این میوه میتواند جایگزین مناسبی برای شکر سفید باشد و برای کنترل وزن و عضلهسازی در ورزشکاران مفید است. برای استفاده از خواص خرما خشک میتوانید آن را به تنهایی یا با سایر نوشیدنیها مثل شیر مصرف کنید. البته باید توجه کنید که خواص فراوان یک ماده غذایی نباید سبب شود تا بیش از حد مورد استفاده قرار بگیرد؛ چراکه ممکن است مشکلاتی را برای افراد ایجاد کند.
مصرف خرما خشک برای تسهیل زایمان باید به مقدار خاصی در روز مصرف شه؟
به طور کلی مقدار مجاز مصرف روزانه خرما 3 تا 5 عدده و بهتره بیشتر مصرف نشه